Hasan Sabbah kimdir? Hasan Sabbah hayatı ve biyografisi!

Hasan Sabbah kimdir? Sorusu Vakit vakit merak konusu haline gelebiliyor. Farklı bir dinî temele dayalı üst seviye dinî bilgi birikimine ve otoriter bir liderlik karakterine sahip olduğu bilinen Hasan Sabbah, kurduğu tarikatın suikaste dayanan farklı askerî taktikleri ve 34 Yıl boyunca dışına çıkmadan yaşadığı rivayet edilen Alamut Kalesi ile tanınmaktadır. Pekala, Hasan Sabbah kimdir? Hasan Sabbah hayatı ve biyografisi!

HASAN SABBAH KİMDİR?

1046-1047 yahut 1053-1054 yıllarında On iki İmam Şiiliği’nin Değerli bir merkezi olan Kum kentinde doğduğu rivayet edilir. Hasan Sabbah, hayatını anlattığı Sergüzeşt-i Seyyidina isimli yapıtında Arabistan’da kurulmuş olan Himyerî Krallığı’nın soyundan geldiğini ve babasının Yemen’den Kufe’ye, oradan da Kum kentine göç ettiğini belirtmektedir. Babası Ali bin Muhammed, On iki İmam Şiiliğinin Değerli isimlerinden birisiydi. Oğlu Hasan’ın ideoloji, kelâm, mantık, fıkıh ve matematik alanlarında yeterli eğitim almasını sağladı.

Din âlimi olmak isteyen Sabbah, tahsilini devam ettirmek için Rey kentine gitti. 17 yaşına kadar bağlı kaldığı On iki İmam Şiiliği’nden, karşılaştığı Fatımî daisinin tesiriyle İsmaililik mezhebine geçiş yaptı. Sabbah’taki yeteneği ayrım eden ırak bölgesi başdaisi Abd’ûl-Melik İbn Attaş, kendisine Fatımî halifesi olan Müstansır’ın yanına gitmesini ve Darülhikme’de İsmaili mezhebi hakkında eğitim almasını tavsiye etti. İsfahan civarında iki Yıl İbn Attaş’ın vekili olarak davette bulunduktan sonra Azerbaycan, Musul, Sincar, Rahbe, Şam, Sayda, Sur ve Akka üzerinden 1078 yılında Kahire’ye ulaştı. Burada başdai Ebu Davud tarafından karşılandı ve Halife Müstansır ile görüştü, onun İlgi ve alakasına mazhar oldu. Halife, kendisini vekil olarak seçti ve ileride Horasan bölgesinde dailik yapmasını istedi.[1]

Hasan Sabbah, Halife Müstansır’dan sonra hilâfet makamına veliaht Nizar’ın geçmesini isterken, vezir ve başkumandan Bedr el-Cemâli ise Ahmed el-Müsta’li’nin geçmesini istiyordu. Hasan Sabbah’ın muhalefetiyle karşılaşan el-Cemâli, Sabbah’ı Evvel mahpusa attı, akabinde da ülkeden sürdü yahut öteki bir rivayete nazaran Sabbah Mısır’dan kaçtı ve 1081 yılında İsfahan’a ulaştı. 9 Yıl boyunca İran’ı baştan sona dolaşarak Bâtınîliğin propagandasını yaptı. İran’ın kuzeyine yöneldi. Bilhassa Deylem bölgesi ile ilgilendi. Bu bölge İslam’ı zorla kabul etmeyen, toprakları güç fethedilen, savaşçı ve eski geleneğe bağlı yerli bir halkın denetimindeydi. Bu propagandadan Fazla etkilenen Gilan, Mazenderan bölgelerinde 3 Yıl boyunca çalışarak dağlardaki savaşçıları ve gönderdiği dailer sayesinde bölge halkını yanına çekti.

Sabbah’ın faaliyetlerini izleyen Selçuklu veziri Nizâmülmülk, Sabbah’ın yakalanması için Buyruk verdi. Bunun üzerine Hasan, Kazvin’e kaçtı. Burada Alamut Kalesi’ni karargâhı olarak seçerek Nizârî-İsmaili Devleti’ni 4 Eylül 1090 tarihinde kurdu.

HASAN SABBAH ALAMUT KALESİNİ NASIL ALDI?

Sonunda Hasan Sabbah, İran’ın Kazvin kentinin Elburz Dağları’ndaki Alamut Kalesi’nde karar kıldı. Kale, geniş bir vadiye hâkim pozisyondaki Aka bir kayalık üzerine inşa edilmişti. Yaklaşık iki bin metre yükseklikteki bu kale, kayanın tabanının yüzlerce metre üzerinde, sadece sarp ve dolambaçlı bir patikadan çıkılabilen bir yerde bulunmaktaydı.

Rivayete nazaran kale, Deylem hükümdarlarından biri tarafından inşa edilmişti. Elbruz Dağları’nı kendi kontrolü altına almak isteyen bir kral; eğitimli kartalını salmış, kartal ise bu kayalığa konmuş ve kral da böylelikle kalenin üretimine başlanmasını istemişti. Ve kaleye “kartalın öğretisi” manasına gelen “Aluh Amut” ismi verilmiştir.

Alamut Kalesi’ne yerleştikten sonra kaleyi ele geçirilmeyecek ve kuşatmalara dayanacak bir halde tahkim ettirdi ve yiyeceklerin uzun mühlet bozulmaması için depolar yaptırdı. Bundan sonra Alamut’un askerî ve idari merkezi oldu. Halife Müstansır’ın vefatının akabinde yerine Sabbah’ın muhalif olduğu diğer oğlu Müsta’li-Billah geçti. Sabbah bu durumu kabul etmeyerek Nizar’ı destekledi ve ismine hutbe okuttu. İsmaililer’in Müstaliyye ve Nizariyye olarak ikiye ayrılmasıyla Sabbah, Alamut’ta Nizariler’in başkanı pozisyonuna geldi ve Fatımîler’le alakalarını bütünüyle kesti.

Nizariler’i Fatımîler’den ayıran en Değerli fark, Nizariler’e Hasım olanların fedailer tarafından öldürülmesinin dinî bir Görev olarak kabul edilmesidir.

Hasan Sabbah, müritlerinin eğitim almasını yasaklayarak Bilgisiz kalmalarını sağlamıştır. Onlara nazaran, onların eğitim almasına gerek yoktur, zira Allah’ı tanımak akıl ve fikirle değil, günahsız İmam’ın yol göstermesiyle mümkündür. Ayrıyeten müritlerine cenneti vadediyor ve cennetteki memnunluğu dünyada hissetmeleri için onlara esrar, afyon yahut haşhaş içiriyordu. Bu formda, buyrukları şartsız yerine getiren fedai hâline geliyorlardı.