Amastris Antik Kenti’nde tılsımlı olduğuna inanılan amulet bulundu
BARTIN – Amastris Antik Kenti kurtarma hafriyatları sırasında üzerinde kazıma çizgiler yer Meydan piramidal formda taş amulet (tılsımlı olduğuna inanılan nesne) bulundu.
‘Tılsımlı Nesne’ (Amulet) bulundu. Bölgede daha Evvel eşi benzerine rastlanmayan, Anadolu’daki hafriyatlarda ise Roma Devri katmanında bulunmuş Biricik Örnek niteliğindeki tılsımlı objenin önümüzdeki günlerde Amasra Müzesi’nde sergilenmesi bekleniyor. Fenikeliler tarafından Sesamos ismi ile birinci kuruluşu M.Ö. 12. Yüzyıla dayanan, Miletoslular, Kimerler, Lidyalılar, Makedonyalılar, Romalılar, Bizanslılar ve Cenovalılar üzere birçok medeniyete mesken sahipliği yapmasının akabinde 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilerek Osmanlı’ya katılan Amasra’nın toprak altında kalan tarihi, hafriyat çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılıyor.
2014 yılında ulusal Eğitim Bakanlığı’na ilkokul yapılması için bağışlanan alanda, inşaat imali başlamadan Evvel Amasra Müze Müdürlüğünün yapmış olduğu sondaj hafriyatları esnasında Roma Periyoduna tarihlendirilen mimari ögelere rastlanmış ve Laf konusu Meydan muhafaza altına alınmıştı. Ardından tıpkı alanda 2017 yılında Yine Amasra Müze Müdürlüğü Başkanlığında kurtarma hafriyatları başlamış ve birinci etapta Tapınak olarak düşünülen yapıda Fazla sayıda sütun, sütun başlığı ve mimari kesimler ortaya çıkarılmıştı.
Tarihi sütun ve nesne gün yüzüne çıkarıldı
Doğal liman vazifesi gören koyları nedeniyle tarihte Değerli bir liman kenti ve ticaret merkezi olarak konumlanan Amasra’daki hafriyat çalışmaları Kültür Bakanlığının dayanaklarıyla Amasra Müze Müdürlüğü Başkanlığında ve Bartın Üniversitesinin bilimsel danışmanlığında sürdürüldü. 2022 yılının Haziran ayında başlayan hafriyat çalışmalarıyla Birlikte şimdi netlik kazanmasa da “stoa” olduğu bedellendirilen alanda şu anne kadar birçok tarihi sütun ve nesne gün yüzüne çıkarıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler genel Müdürlüğü Hafriyatlar ve Araştırmalar Daire Başkanlığının takviyeleriyle Amasra Müze Müdürlüğü Başkanlığında, Bartın Üniversitesinin bilimsel danışmanlığında gerçekleşen ve 2022 yılının Haziran ayında başlayan Amastris Antik kent kurtarma kazılarında Roma İmparatorluk ve Bizans Periyotlarına ilişkin yüze yakın sikke; metal, cam, kemikten yapılmış iki yüzden Çok Ufak buluntu gün yüzüne çıkarıldı.
Söz konusu çalışmanın yapıldığı mimarinin ölçüleri ise; ortaya çıkarılan devasa sütunları, korinth sütun başlıkları ve üst Bina elemanları ile yaklaşık 9 metre olarak belirlendi. 4 ay süren kurtarma hafriyatları sırasında gün yüzüne çıkarılan ve arkeoloji dünyası başta olmak üzere tarih meraklılarını heyecana boğan en Kıymetli gelişmelerden biri ise üzerinde kazıma çizgilerin yer aldığı piramidal formdaki ‘Tılsımlı Nesne’ (Amulet) oldu.
Eşi benzerine rastlanmayan Biricik örnek
Batı Karadeniz bölgesi genelindeki antik kent kazılarında daha Evvel eşi benzerine rastlanmayan, Anadolu’daki kurtarma kazılarında ise Roma Periyodu katmanında bulunmuş Biricik Örnek niteliğindeki tılsımlı objenin ünik bir eser olduğu ve önümüzdeki günlerde de Amasra Müzesinde sergileneceği öğrenildi. Yapıtın Anadolu’daki hafriyatlarda Roma yapısında bulunmuş Biricik Örnek olduğunu kaydeden Bartın Üniversitesi Arkeoloji Anabilim Kolu Lideri Öğr. Üyesi Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, “Öncelikle Amasra Müzesi hafriyat başkanlığında yürütülen Amastris Antik kent Kurtarma Hafriyatı 2022 çalışmaları sırasında Laf konusu yapıtı tespit etmiş bulunmaktayız. ve yapıtımız M.S. 2. yüzyıla tarihlenen ve mermerden inşa edilmiş olan bir roma yapısının içerisinde M.S. 2. Yüzyıl ortalarına tarihlenen Tekrar katmanlarda ele geçmiş olan ünik bir yapıttır. Amulet olarak tanımladığımız piramidal formda, taban kısmı kare, üst kısmı piramidal formda ve obsidyenden yapılmış bir Cin amulet olarak tanımladığımız bir eser. Yapıtımızın taban kısmında bir figür yer almakta. İnsize yani kazıma çizgilerle betimlenmiş olan Mısır dininden tanıdığımız Allah BES’in biçimlendiğini, betimlendiğini görüyoruz. Yapıtın üst kısmındaysa demotik olarak isimlendirilen eski Mısır dinindeki Hieroglif harflerin Roma devrinin başlarında yeni dinin demotik olarak isimlendirdiğimiz harf karakterleri ile tılsımlı kelamların yer aldığını görüyoruz. Yapıtın üzerindeki harf karakterleri de temsil ettiği müdafaa manasına işaret etmekte. Bir nevi tılsımlı obje olarak devrinde bir kişinin üzerinde taşıdığı, kötülüklerden, hastalıklardan korunmak, hangi manada muhafazasını istiyorsa o formda üzerinde taşıdığı tılsım bir obje olarak tanımlayabiliriz. Bölgede mutlaka Biricik olduğunu söyleyebiliriz. Anadolu’da da bir Roma yapısında hafriyatlar sırasında Roma katmanında bulunmuş olan Biricik Örnek olduğunu söyleyebiliriz rahatlıkla” dedi.
“Heyecanlandıran bir tespitti”
Kazılarda gün yüzüne çıkarılan tılsımlı objenin heyecan verici bir tespit olduğunun da altını çizen Doç. Dr. Çam, “Oldukça Kıymetli bir tespitti bizim için. Heyecanlandıran bir tespitti. Bunun sebebi öncelikle Roma İmparatorluk devrine ilişkin Aka bir yapıda çalışırken, Roma katmanlarında bu türlü bir asur akamenid tesirli, asur akadenid devirlerinden bildiğimiz damga mühürlere benzeyen bir formda yapılmış bu türlü bir amuletin bu türlü bir yapıda tespit edilmesi bizim için hayli değerliydi. O yüzden bundan sonraki çalışmalarımızda da bu mührün özgününde hangi manası taşıdığını ve üzerinde taşıyan kişinin bir rahip mi, din vazifelisi mi, sıhhat ya da Emniyet emeliyle mı bunu taşıdığını tahminen de bir lejyonda vazifeli askerin şark seyahatleri sırasında ya da Doğudaki vazifesi sırasında tahminen de bulup buraya getirip getirmediği konusundaki ortaya çıkan soru işaretlerini aydınlatmak için elimizden geleni yapacağız” halinde konuştu.
Tılsımlı objeyle ilgili bilimsel çalışmaların sürdürüleceğini de kelamlarına ekleyen Doç. Dr. Çam, “Kültür Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler genel Müdürlüğünün müsaade ve dayanaklarıyla bu kazıyı gerçekleştirebildik. Tıpkı vakitte Bartın Valiliği ve Amasra Kaymakamı Kadir Perçi’ye de verdiği dayanaktan Dolayı teşekkür ediyoruz” dedi.
Yorum Yok